Avrupa Komisyonu, 2026-2027 yıllarında yürürlüğe girmesi beklenen yeni bir yasa taslağı hazırladı. Bu taslak, her yıl milyonlarca hurda aracın çevreye zarar vermeden geri dönüştürülmesini sağlamayı amaçlıyor. Yasa içinde şu detayları barındırıyor...
Bu düzenleme neden yapılıyor?
Şu an Avrupa yollarından her yıl yaklaşık 6.6 milyon araç hurdaya ayrılıyor, ancak bunların büyük bir kısmı çevreye zarar veren yöntemlerle veya kayıtsız bir şekilde yok ediliyor. Yeni düzenleme, bu durumun önüne geçerek araçların daha fazla geri dönüştürülmesini ve çevreye verilen zararın azaltılmasını hedefliyor.
Bu yasa için neler gerekli?
-
Geri Dönüştürülebilirlik Sertifikası: Artık Avrupa pazarında satılacak her yeni aracın bir "geri dönüştürülebilirlik sertifikası" olması zorunlu olacak. Bu sertifika, aracın nasıl söküleceği, hangi parçaların tekrar kullanılabileceği ve hangi tehlikeli maddeleri içerdiği gibi bilgileri gösterecek. Özellikle kurşun, cıva gibi zararlı kimyasalların kullanımı kısıtlanacak.
-
Dijital Araç Pasaportu: Her araca bir "dijital kimlik" gelecek. Bu dijital pasaportta aracın üretiminde kullanılan malzemeler, bakımı, sahip değişiklikleri, kaza geçmişi ve hurdaya ayrılma tarihi gibi bilgiler yer alacak. Bu sistem, ikinci el araç satışlarında şeffaflığı artıracak ve çevreye zararlı araçların belirlenmesini kolaylaştıracak.
Türkiye neden etkileniyor?
Türkiye, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği içinde olduğu için bu düzenlemeden doğrudan etkilenecek. Türkiye'nin otomotiv ihracatının büyük bir kısmı AB ülkelerine yapıldığı için Türk firmaları bu kurallara uymak zorunda kalacak:
-
Sertifika Zorunluluğu: Geri dönüştürülebilirlik sertifikası olmayan araçlar Avrupa'ya ihraç edilemeyecek.
-
Dijital Pasaport Entegrasyonu: Üretimde dijital pasaport sistemine uyum sağlamak gerekecek.
-
Kimyasal Kısıtlamaları: Araçlarda kullanılan kimyasalların şeffaflığı ve AB standartlarına uygunluğu sağlanmalı.
-
Hurda Yönetimi: Türkiye'nin hurda araç yönetimi ve ilgili yasaları da bu düzenlemeye göre güncellenmek zorunda kalacak.
Araç sahiplerini neler bekliyor?
Bu düzenlemeler sadece üreticileri değil, mevcut araç sahiplerini de dolaylı yoldan etkileyecek:
-
İkinci El Satışları Zorlaşabilir: İkinci el araç ihracatında çevresel uygunluk ve dijital pasaport zorunluluğu getirileceği için satışlar etkilenebilir.
-
Yedek Parça Maliyetleri: Eski araçların bazı yedek parçalarını bulmak veya bakımını yapmak daha pahalı hale gelebilir.
-
Vergi Düzenlemeleri: Hurda araç teşvikleri artırılabilir ve yüksek emisyonlu araçlara özel vergiler gelebilir.
-
Muayenelerde Çevre Kriterleri: Araç muayenelerinde çevre dostu kriterlere daha fazla önem verilecek.
Hurdaya hangi araçlar ayrılabilir?
Yasa taslağında hurdaya ayrılacak araçlar tam olarak belirtilmese de, şunlar risk altında olabilir:
-
Emisyonu düşük, eski model araçlar (özellikle Euro 3 ve altı).
-
Geri dönüştürülebilirlik sertifikası olmayan ithal ikinci el araçlar.
-
Dijital pasaport sistemine entegre olamayan araçlar.
-
Kurşun, cıva, asbest gibi tehlikeli maddeler içeren otomobiller.
