Y kromozomunun evrimsel süreci, bilim dünyasında yıllardır en çok tartışılan konulardan biri. İlk bilimsel hesaplamalar, bu kromozomun uzun vadede gen kaybına uğrayarak milyonlarca yıl içinde işlevini yitirebileceğini öne sürmüştü. Ancak son araştırmalar, bu tezin doğruluğu konusunda farklı görüşler ortaya koyuyor.
Y KROMOZOMU ZAMAN AZALIYOR
Evrimsel biyolog Jenny Graves, Y kromozomunun, erkek cinsiyetini belirleyen genlerin büyük bir kısmını kaybettiğini belirtiyor. Graves, bu kaybın devam etmesi durumunda, Y kromozomunun milyonlarca yıl içinde tamamen işlevsiz hale gelebileceğini iddia ediyor. Ancak bu görüş, bilim dünyasında tek başına kabul edilmiyor.
CİNSİYET BELİRLEME MEKANİZMASI
İnsanlarda cinsiyet, sperm hücresinin taşıdığı X veya Y kromozomuna göre belirleniyor. Y kromozomu taşıyan sperm erkek, X kromozomu taşıyan sperm ise kız bebek oluşumuna yol açıyor. Uzmanlar, bu mekanizmanın insanlarda halen sağlıklı bir şekilde işlediğine dikkat çekiyor. Ancak Y kromozomunun geleceği üzerine yapılan tartışmalar, bu sistemin uzun vadede nasıl evrileceği konusunda belirsizlikler yaratıyor.
FARKLI GÖRÜŞLER VAR
MIT'den genetikçi Jenn Hughes ve ekibi, Y kromozomunun uzun süre boyunca stabil kaldığını ve bu kromozomun yok olma riskinin daha önce düşünüldüğü kadar yüksek olmadığını savunuyor. Araştırmalar, Y kromozomunun evrimsel süreçte daha karmaşık bir yol izlediğini ve yok olma riskinin aslında sanıldığı kadar büyük olmadığını gösteriyor.
DİĞER TÜRDEKİ ÖRNEKLER
Bazı kemirgen ve memeli türlerinde Y kromozomu tamamen kaybolmuş olsa da, bu türlerde cinsiyet belirleme işlevi başka genetik mekanizmalarla devam ediyor. Uzmanlar, bu örneklerin insan evrimi hakkında önemli bilgiler sunduğunu belirtiyor. Y kromozomundaki gen kaybı, sabit bir hızda ilerlemiyor ve bazen duraksamalar ve sıçramalarla devam edebiliyor.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR DEVAM EDİYOR
Y kromozomunun geleceğine dair kesin bir yargıya varabilmek için daha geniş kapsamlı ve uzun süreli genetik araştırmalara ihtiyaç duyuluyor. Bilim insanları, konuya dair yapılacak çalışmaların, Y kromozomunun evrimsel yolculuğuna dair daha net bir tablo çizebileceğini belirtiyor. Ancak şimdilik, bu konuda kesin bir sonuç elde etmek mümkün görünmüyor.
